Kunnen we na onze dood onderdeel blijven van de kringloop?
Laat ons veraarden.
Veraarden als nieuwe lichaamsbestemming
Wat als je na de dood een bron kunt zijn voor nieuw leven, en onderdeel van de natuurlijke kringloop? En we daarmee na onze dood iets bijdragen aan het herstel voor de aarde?
Na overlijden zou een lichaam een natuurlijk transformatieproces kunnen volgen, waarbij we de intelligentie van de natuur zo goed als mogelijk benutten. Om zo, met een zo laag mogelijke milieubelasting, op een natuurlijke manier deze wereld te verlaten.
Nu is het nog niet toegestaan in Nederland, maar er is een sterk groeiende belangstelling voor veraarden - ook bekend als humaan composteren - als natuurlijker alternatief. Bij deze lichaamsbestemming transformeert het lichaam tot voedzame aarde. In Duitsland en in de Verenigde Staten wordt dit al succesvol in de praktijk gebracht.
Hier werken we samen om veraarden in Nederland mogelijk te maken, nieuwe vormgeving en rituelen te ontwikkelen en voorlichting te geven om bewuster om te gaan met wat we na ons leven achterlaten.
Op woensdag 4 juni 2025 organiseren we een nieuwe ambassadeurstraining over veraarden. In deze training leren we je hoe jij in jouw eigen gemeenschap aardige gesprekken faciliteert. We leren je over de nieuwe vorm van lijkbezorging van veraarden en geven je handvatten en tips hoe je zelf een gesprek organiseert. Aan de hand van een draaiboek nemen we je stap voor stap mee in hoe je dat aanpakt.
Hoe kan veraarden vormgegeven worden als een waardig alternatief voor lichaamsbestemming na overlijden? Dit vormde de onderzoeksvraag voor de Belgische designer Hannah Melis. Ze ontwierp een draagbaar en afscheidsdoek, die samen een dragend artefact vormen in de rituelen van het veraardingsproces. Van 19-27 oktober 2024 was haar ontwerp te zien op de Dutch Design Week in Eindhoven.
Wij willen veraarden
Bij leven word ik gevoed door wat de aarde voortbrengt. Hoe mooi is het om na de dood, de aarde te kunnen voeden. Wat ik ook fijn vind aan het veraarden, is dat we geen overbodige kisten of wades in de grond hoeven te stoppen of een grote hoeveelheid energie nodig hebben voor crematie.
— Loes Stuij, Natuurlijk, bewust afscheid
“We zijn een vreemde diersoort die hard zijn best doet om niet mee te hoeven doen aan de cyclische processen van de natuur, zelfs na onze dood. Maar zelf weet ik zeker: als ik later dood ben wil ik wél terug de kringloop in.”
— Rosalie Bak, kunstenaar
Projecten & ontwikkelingen
-
Hoe kan veraarden vormgegeven worden als een waardig alternatief voor lichaamsbestemming na overlijden? Dit vormde de onderzoeksvraag voor de Belgische designer Hannah Melis. Ze ontwierp een draagbaar en afscheidsdoek, die samen een dragend artefact vormen in de rituelen van het veraardingsproces.
Lees meer >> -
In februari 2023 bracht een vertegenwoordiging van de uitvaartbranche bezoek aan Meine Erde in Duitsland, de eerste plek in Europa waar veraarden mogelijk is. Lees meer >>
-
Op verzoek van de minister van Binnenlandse Zaken bracht de Gezondheidsraad in 2020 advies uit over de toelaatbaarheid van nieuwe vormen van lijkbezorging. Lees het rapport>>
-
In 2019 legaliseerde de Amerikaanse deelstaat Washington ‘natural organic reduction’ en twee jaar later opende de eerste Recompose locatie. Lees meer >>
-
Radboud Universiteit Nijmegen gaf negen filosofen in opleiding de opdracht om een essay te schrijven over veraarden. Lees de essaybundel>>
-
Een groep Industrial Design Engineering studenten van de TU Delft bogen zich over de ontwerpvraagstukken rondom veraarden. Lees meer>>
Mensen die zich voor veraarden inzetten
-
Marly van Lipzig
Ritueelbegeleider, hospicemedewerker, ontwerper, grondlegger stichting Veraarden
-
Jurrien Roossien
Independent Sustainability Ambassador
-
Jenneke Haaksma
Uitvaartbegeleiding in omgeving Zeist, bestuurslid Stichting Veraarden
-
Eefje Smulders
Penningmeester Stichting Veraarden, uitvaartbegeleider Zonnewende Haarlem
-
Susanne Duijvestein
Docent uitvaartbegeleiding, grondlegger stichting Veraarden, doula in de dood, auteur Uitvaart in Eigen Hand
-
Brenda Mathijssen
Religiewetenschapper, doodsdeskundige, assistent professor Rijksuniversiteit Groningen en commissielid Gezondheidsraad
-
Immanuel Baan
Onafhankelijk uitvaartondernemer, grondlegger stichting Veraarden, organisator Nieuw Bakje Troost
-
Evert de Niet
Duurzaam en innovatief uitvaartprofessional
-
Rosalie Bak
Vormgever, kunstenaar, grondlegger De Humusator
-
Luuk Assinck
Natuurbegraafplaatsbeheerder, kistenmaker, grafdelver